Hasta Bakıcı

Yaşlı ve hastaların ihtiyaçlarının doğru zamanda ve doğru şekilde karşılanması olabilecek sorunları minimuma indirir ve iyileşme sürecini hızlandırır. İyi bir hasta bakıcısı ve refakatçi pek çok şeyi organize edebilecek deneyimli bir kişidir. Hasta ve/veya yaşlı bireyin kişisel temizliği ve bakımının sağlanması, bulunduğu ortamın temizliğinin yapılması, ilaçlarının tam zamanında ve doğru şekilde verilmesi, sağlıklı beslenme prensiplerine ve varsa özel diyetine uygun bir şekilde beslenmesi gerekir.

İhtiyaçların listesi genellikle hastanın durumuna göre belirlenir. Bazı durumlarda temiz, şefkatli, saygılı, nazik ve ilgili birinin varlığı yeterlidir; bazı hallerdeyse özel eğitim almış ya da güçlü kuvvetli bir kişinin varlığı gerekir. Konuşabilen, hareket edebilen bir hastanız varsa onu oyalayıp eğlendirecek uğraşlar bulunması, dolaşırken refakat etmesi de bakım sürecinin parçasıdır. Bazı hastaların devamlı olarak gözlenmesi ve görülen değişikliklerin doktora ve aile fertlerine zaman kaybetmeden bildirilmesi gerekebilir. Eğitimli ve deneyimli bir refakatçi ve hasta bakıcısı tecrübeleri sayesinde sizin aklınıza gelmeyebilecek gereksinimlerin de bilincinde olan biri olarak hastanızın bakımını mükemmel bir şekilde gerçekleştirecektir.

Belirli aralıklarla tansiyon, ateş ve nabız ölçmek; pansiyon ve lavman yapmak, yatalak durumdaki hastalara yatak yarası oluşmasını engellemek için düzenli olarak pozisyon değiştirtmek gibi şeyler de hasta bakıcısının dikkatle yapması gereken görevlerindendir. Bunların dışında hastaya soyunup giyinmesi için yardım etmek, varsa doktorların önerdiği hareketleri yapmasını sağlamak, onu olası kazalardan koruyacak tedbirleri almak da yine görevleri arasındadır.

Hasta Bakıcısı Kimdir?

Hasta bakıcı zihinsel ya da fiziksel engelleri olan farklı yaş gruplarındaki hastaların bakımıyla ilgilenir. Bu işi yapabilmek için meslek veya teknik liselerin ya da üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olmak gerekir. Ayrıca ilköğretim mezunu olan kişiler de bu alanda eğitim veren kurslara gidip sertifika aldıktan sonra hasta bakıcısı olarak iş bulabilirler.

Hasta Bakıcısı Ne İş Yapar?

Hasta bakıcısının görev tanımı bakılacak hastanın durumuna ve şartlarına göre değişiklik gösterir. Bazı durumlarda hastanın ilaçlarının takip edilmesi, yemeğinin hazırlanması ve yedirilmesi, yaşadığı ortamının temiz ve düzenli tutulması, havalandırılması yeterli olur. Ama bazen hastanın altını değiştirmek/temizlemek, ördeğini boşaltmak ve yaralarına pansuman yapmak gerekebilir.

İyi bir Hasta bakıcısı, hastasının bakımını durumun elverdiği şartlarda en iyi şekilde yapan kişidir.

Hasta bakıcısının görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Bakım verilecek kişinin hastalığı hakkında bilgi edinmeli.
• Hastanın gerektiği şekilde beslenmesini sağlamalı. Bazı durumlarda hastanın yemeğini yatağında vermeli veya bir masanın üstüne hazırlamalı. Bazen hastanın yemeğini yedirmeli veya kendi başına yemesi için yardımcı olmalı.
• Hastanın özel bir beslenme yöntemi varsa, örneğin midesine giden bir hortum aracılığıyla beslenmesi gerekiyorsa hasta bakıcısı hastaya gereken zamanlarda ve miktarlarda mama vermeli, beslenme düzeneğinin doğru şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol etmeli.
• Yatalak hasta bakımı yapan bir hasta bakıcısı baktığı kişinin yatış pozisyonunu ve bezini düzenli olarak değiştirmeli, ördeğini boşaltmalıdır.
• Gerekli durumlarda hastaya masaj yapmalı, egzersiz yaptırmalı, hareket ihtiyacını karşılamalı veya karşılamasına yardımcı olmalı.
• Uzun süreli hareketsiz yatan hastaların yatmaktan dolayı oluşan yatak yaralarına pansuman yapmalı, yatış pozisyonunu periyodik olarak değiştirmeli, gerekli durumlarda ilkyardım desteği vermeli.
• Hastanın temizliği ve kişisel bakımıyla ilgilenmeli.
• Hastasının yaşadığı ortamı temizlemeli, havalandırmalı, derli toplu ve düzenli tutmalı.
• Hastasına doktorun tavsiye ettiği tedavi programını uygulamalı. İlaçlarını doğru saatlerde ve doğru şekilde almasını sağlamalı, eksiksiz olarak kullandığından emin olmalı.
• Hastanın ailesinin talimatlarına göre hareket etmeli. Herhangi bir konuda onlarla görüş ayrılığı olursa, bu konuda açıklama yapmalı.
• Hastanın durumunu düzenli olarak takip etmeli, gözlemlediği değişiklikleri ailesine bildirmeli, gerekirse tıbbi bilgilerini doktoruyla paylaşmalı.
• Bakım verdiği kişiye kitap – gazete temin etmeli veya okumalı, oyalanması ve kendini iyi hissetmesi için çaba sarf etmeli. Hasta eğer bir çocuksa, onun oynayabileceği oyunlar bulmalı ve gerekiyorsa oyununa katılmalı.
• Hastanın ihtiyaç duyduğu, medikal araç gereç ve malzemeleri tespit etmeli, ailesine bu konuda bilgi verip talepte bulunmalı.
• …Ve tabi ki kendi sağlığı ve iş güvenliği için alması gereken tedbirleri almalı.

Hasta Bakıcısının Sahip Olması Gereken Özellikler Nelerdir?

Bir hasta bakıcıda olması gereken özellikler hastanın durumuna göre değişir. Mesela demanslı hasta bakımı yapması gereken bakıcının sinirlerinin çok sağlam olması beklenir. Aksi takdirde hastasına gerektiği şekilde bakım veremeyebilir ve kendi psikolojisi de bozulabilir. Açık yara bakımı, bez ve sürgü değiştirme gibi işler yapması beklenen biri bu işleri yapmaktan rahatsız olmayacak ve gerektiği şekilde yerine getirebilecek bir yapıya sahip olmalıdır.

Ayrıca hasta bakıcılarının genel olarak şu kişilik özelliklerini taşıması beklenir:

İyi bir hasta bakıcısı nazik, sabırlı, halden anlayan ve şefkatli bir insandır. Hastasının değişken ruh hallerine uyum sağlar, hastanın moralinin bozuk olduğu zamanlarda ruh halini yükseltecek şekilde konuşur ve davranır. Onu meşgul eder, oyalanmasını, eğlenmesini ve keyifli zaman geçirmesini sağlayacak etkinlikler bulmaya çalışır. Bunu hastasının yaşını, cinsiyetini, hobilerini, keyif aldığı şeyleri, durumunu ve olanaklarını göz önünde bulundurarak yapar.

Hasta bakıcının konuşkan ve güler yüzlü biri olması da gerekir. Yaşlı hasta bakımı söz konusu olduğunda bu konu daha da çok önem kazanır. Yaşlı bireyler fiziksel becerileri azalıp, sosyal çevreleri küçüldüğü için hayata daha olumsuz bakmaya başlarlar. Tecrübeli bir hasta bakıcısı bu durumdaki hastasını anlayarak, onun hayata daha sıkı tutunması, hayattan keyif alması için yapılması gereken şeyleri bulur ve yerine getirir. Gerekirse ailesiyle bu konuda konuşup, önerilerini söyler.

İyi bir hasta bakıcısının sahip olması gereken niteliklerden en önemlisi de güvenilir olmasıdır. İnsanın hasta çocuğunu veya aile büyüğünü bir yabancıya emanet etmesi zordur. Bu açıdan gözünüzün arkada kalmayacağı bir bakıcı bulmak gerekir.